Hēng-hok ê chhù-bī 幸福的趣味

Chhiáⁿ an-chong NunitoPOJ jī-hêng, phòe-ha̍p Firefox Browser lâi tha̍k.
請安裝NunitoPOJ字型,配合Firefox瀏覽器來讀

Chok-chiá: Chhòa Êng-sìn

“Êng-sìn chhit-jī tng teh hang, Ngá-bín khòaⁿ kah sim-bâng-bâng. Nn̄g-lâng àm-sóng khí-mo͘-iāng, ta̍k-ke o-ló phang-phang-phang. Tâi-oân bó-gí tng leh âng, kim si gîn kù chhut kim-àng. Iú-chì tàu-tīn lâi liām si. Hēng-hok khoài-lo̍k chiâⁿ chhù-bī.”

Ēng Tâi-gí siá si liām si sī chi̍t-chióng hēng-hok ê chhù-bī. Tâi-gí tùi góa lâi kóng pēng bô chhiⁿ-so͘. Góa sī ē-káng gín-á tōa-hàn ê. Chū sè-hàn, sī-tōa-lâng tō kap goán kóng Tâi-gí. M̄ -koh ji̍p-o̍h liáu-āu, ha̍k-hāu lāu-su lóng kà “Kok-gí”, iau-kiû ha̍k-seng tī ha̍k-hāu ài kóng “Kok-gí”. Tī chit-khoán kàu-io̍k khoân-kéng tōa-hàn ê Tâi-oân gín-á, chiām-chiām-á si̍p-koàn hām lâng kóng-ōe piàn-chiâⁿ “Kok-gí” Tâi-gí chhap teh kóng, ō͘-á han-chî loān-chòaⁿ ê “Tâi-oân Kok-gí”, chí-iàu góa kóng–ê lâng thiaⁿ ū tō hó, tio̍h bô-koán i ū chiàⁿ-thóng bô chiàⁿ-thóng. Ū chi̍t kang, góa tú-tio̍h chi̍t-ūi Truku ê chí-mōe, i kā góa kóng, i hiān-chāi tòe lāu-su teh o̍h in ê cho̍k-gú, chún-pī beh chham-ka Kàu-io̍k-pō͘ cho̍k-gú ê kàm-tēng khó-chhì, phah-sǹg chiong-lâi beh tńg-khì in ê pō͘-lo̍h kà bó-gí. Góa hō͘ i ê cheng-sîn kám-tōng tio̍h, kiò chhíⁿ góa ê Tâi-oân-hûn, li̍p-chì khai-sí kóng Tâi-gí, o̍h Tâi-gí, siá Tâi-gí, khó Tâi-gí. Su lâng m̄ su tīn, su tīn phái khòaⁿ bīn. Sim-koaⁿ leh siūⁿ, m̄-koh chiâⁿ bô kán-tan. Án-ni beh khí toh o̍h? Lâng tī Tâi-pak, che sī Tâi-gí khò-têng bô kài sî-kiâⁿ ê só͘-chāi, hán-hán ū lāu-su khui-khò kà-o̍h. Tng leh siūⁿ, tú-á-hó kū-nî Tân Kim-chôaⁿ lāu-su tī Tiong-hô siā-khu-tāi-ha̍k ū khui-khò. Chū-án-ne góa khai-sí o̍h Tâi-gí.

Phah ki-chhó͘ chiâⁿ tiōng-iàu, té-tì nā phah-chāi, o̍h Tâi-gí tō khah khin-sang chū-chāi. Khí-chho͘ o̍h Tâi-gí, ū nn̄g-chióng ho͘-im hē-thóng, chiū-sī Kàu-lô kah Tâi-lô, chit nn̄g-hāng hoat-im piàn-tiāu chiâⁿ iàu-kín, lóng ài kā o̍h khí–lâi, koan-hē bī-lâi ê hoat-tián. Góa hē khó͘-sim khai chiâⁿ chōe sî-kan tī Pe̍h-ōe-jī ê Sèng-keng kap Sèng-si, ta̍uh-ta̍uh-á ho͘, bān-bān-á tha̍k, kā khòaⁿ hō͘ koàn-sì, sòa lo̍h–lâi chhōe Bîn-pò kah “Taî-oân Kàu-hōe kong-pò” ê Tâi-bûn sè-kài ê bûn-chiuⁿ kā tha̍k hō͘ chū-jiân, kā náu se̍h tó-tńg–lâi, ēng Tâi-gí ê su-khó hong-sek lâi su-khó. Khí-thâu chiâⁿ kan-khó͘, kā i tòng-chòe chia̍h-khó͘ ná chia̍h-pó͘, koàn-sì tō sêng chū-jiân.

Koh lâi, khòaⁿ chi̍t-kóa Tâi-gí ê bûn-chiuⁿ, khòaⁿ lâng án-chóaⁿ su-siá, ka-kī lâi o̍h siá. Sūn-sè o̍h phah-jī kiam liān ho͘-im. “It kiam jī kò͘, bong lâ-á kiam sé khò͘.” Lú siá lú chhù-bī, chiah hoat-kak tio̍h, che mā-sī chi̍t-chióng hēng-hok ê chu-bī. Iû-kî sī góa siá ê hit phiⁿ “Ma-ma ê gē-su̍t” sī góa siōng kah-ì ê chi̍t phiⁿ. M̄ -nā góa ka-kī siá ê chok-phín ka-kī him-sióng, góa mā lio̍k-sio̍k kā kî-thaⁿ ê chok-phín, ìn chhut–lâi kià tńg-khì hō͘ góa ê Ma-ma him-sióng. Chit-khoán kám-kak mā-sī chiâⁿ chhù-bī ê hēng-hok.

「榮信七字當咧 hang,雅敏看 kah 心茫茫。兩人暗爽 khí-mo͘-iāng,逐家呵咾芳芳芳。台灣母語當咧紅,金詩銀句出金甕,有志鬥陣來念詩,幸福快樂誠趣味。」

用台語寫詩念詩是一種幸福 ê 趣味。台語對我來講並無生疏,我是下港囡仔大漢 ê。自細漢,序大人就佮阮講台語。毋過入學了後,學校老師攏教「國語」,要求學生佇學校愛講「國語」。佇這款教育環境下大漢 ê 台灣囡仔,漸漸仔習慣和人講話變成「國語」台語插咧講,芋仔番薯 loān-chòaⁿ ê「台灣國語」,只要我講 ê 人聽有就好,著無管伊有正統無正統。有一工,我拄著一位太魯閣 ê 姊妹,伊共我講,伊現在綴老師咧學𪜶 ê 族語,準備欲參加教育部族語 ê 檢定考試,拍算將來欲轉去𪜶 ê 部落教母語。我 hō͘ 伊 ê 精神感動著,叫醒我 ê 台灣魂,立志開始講台語、學台語、寫台語、考台語。「輸人毋輸陣;輸陣歹看面。」心肝咧想,毋過誠無簡單。按呢欲起佗學?人佇台北,這是台語課程無蓋時行 ê 所在,罕罕有老師開課教學。當咧想,拄仔好舊年陳金泉老師佇中和社區大學有開課,自按呢我開始學台語。

拍基礎誠重要,底蒂若拍在,學台語就較輕鬆自在。起初學台語,有兩種呼音系統,就是教羅 kah 台羅,這兩項發音和變調誠要緊,攏愛共學起來,關係未來 ê 發展。我下苦心,開誠濟時間佇白話字版 ê 聖經 kap 聖詩,沓沓仔呼,慢慢仔讀,共看 hō͘ 慣勢,紲落來揣民報 kap《台灣教會公報》ê 台文世界 ê 文章讀 hō͘ 自然,共腦踅倒轉來,用台語思考方式來思考。起頭誠艱苦,共伊當做食苦若食補習慣,就成自然。

閣來,看一寡台語 ê 文章,看人按怎書寫,家己來學寫,順勢學拍字兼練呼音。「一兼二顧,摸蜊仔兼洗褲。」愈寫愈趣味,才發覺著,這嘛是一種幸福 ê 滋味。尤其是我寫 ê 彼篇「媽媽 ê 藝術」是我上佮意 ê 一篇。毋但我家己寫 ê 作品家己欣賞,我嘛陸續 kā 其他 ê 作品,印出來寄轉去 hō͘ 我 ê 媽媽欣賞,這款感覺嘛是誠趣味 ê 幸福。

廣告/手到心至抄寫本-箴言

我有話要說