Khám-chām

Chhiáⁿ an-chong NunitoPOJ jī-hêng, phòe-ha̍p Firefox Browser lâi tha̍k.
請安裝NunitoPOJ字型,配合Firefox瀏覽器來讀

Chok-chiá: Iûⁿ Hūi-ngá

Tī ha̍k-hāu tiāⁿ-tiāⁿ kiâⁿ chò-hóe–ê, sī A-ka kap i má-chit–ê A-bûn. Bí-su̍t hē iā-kan pō͘ ê seng-oa̍h bô khin-sang, thàu-chá siōng-pan chiap-sòa àm-sî siōng-khò, liân ká-ji̍t mā ài lâi chhòng-chok. Lâng kóng tī chhù khò pē-bú, chhut gōa khò pêng-iú, nn̄g ē kâng-khoán sī ùi Ko-hiông lâi Tâi-lâm o̍h bí-su̍t–ê, tio̍h hō͘ -siong sio-thīn.

Hit-ji̍t àm-thâu-á chún-pī beh siōng-khò, tī lāu-su ji̍p-lâi chìn-chêng, A-ka kā tng-leh chhoân iû-ōe kang-kū ê A-bûn kóng: “Lí àm-sî koh bô chia̍h hŏ͘ ⁿ? Góa tō chai, che hō͘–lí”. Nā siōng-khò tú-tio̍h pun-cho͘, A-bûn mā ē sái-ba̍k-bóe hō͘ –i, nn̄g ê kám-chêng pí chhin chí-mōe khah hó, chin-chiàⁿ sī “sí-tiong kiam ōaⁿ-thiap”, nn̄g lâng mā iok-sok hó, pit-gia̍p liáu-āu it-tēng ài koh sio-chhōe. Tī pit-gia̍p liáu, nn̄g lâng chiàu iok-sok, sui-jiân bô êng, m̄-koh tī hioh-khùn ê sî in ē chò-hóe chhut–khì. “Góa kā lí kóng, chòe-kīn ū chi̍t ê oa̍h-tōng, lí ē-tàng kah góa tàu-tīn khì–bô?”. A-ka éng-oán ū sim-sek ê tāi-chì, kah tī ha̍k-hāu ê sî kāng-khoán. A-bûn siūⁿ–tio̍h, ū chi̍t pái bí-su̍t pò-kò, A-ka thê-gī beh chiong chú-jīm ê bīn kái chò hi̍t pak “Chòe-āu ê boán-chhan” lāi-té khiā siōng tiong-ng ê Iâ-So͘, ha̍k-seng ê bīn piàn chòe chap-jī mn̂g-tô͘. Siūⁿ kàu chia, A-bûn chhiò–chhut-lâi. “Beh khì-tó ?” A-bûn mn̄g.

“Thiaⁿ kóng Kan-tāu ū kiān-hêng oa̍h-tāng, ē kiâⁿ-kòe âng-chhiū-nâ koh ū Kan-tāu tōa kiô, iân lō͘ sī kui-tiâu Tām-chuí-hô”. A-bûn ìn: “Góa m̄-bat khì kòe chiah hn̄g, ūn-tōng mā bōe hiáu”. A-bûn the-sî ê lí-iû chhin-chhiūⁿ ū pah pah chióng. A-ka chai A-bûn ê sèng, kóng: “Chhia-phiò góa phah, lú-koán góa tiāⁿ, lō͘–ni̍h ū siáⁿ būn-tê tō chhōe góa, tòe góa khì–lah”. Kóng si̍t-chāi, A-bûn sī kiaⁿ lî-khui se̍k-sāi ê só͘ -chāi, m̄-koh koh hoân-ló A-ka chi̍t lâng chhut-gōa bô an-choân, ko͘ -put-chiong tah-èng.

Tâi-pak chhia-tâu nāu-jia̍t-kún-kún, e-e-tīn-tīn, chhut kháu tō kúi nā ê. A-bûn khòaⁿ kah gāng–khì, kóaⁿ-kín tòe A-ka ê kha-pō͘, chiàu tē-tô͘ chí-sī, nn̄g-lâng kiâⁿ kàu lú-koán. “Chiong-kî-bóe kàu–ah, tē-it-piàn cháu chiah hn̄g. Tâi-pak kah lán lâm-pō͘ chha chiâⁿ chē”, A-bûn kóng. “Lí siūⁿ kín-tiuⁿ, tāi-chì bô hia giâm-tiōng”, A-ka siūⁿ khí í-chêng kiàn-pái hoat-piáu, A-bûn tō kui sin-khu bô sóng-khoài. “Hó-hó hioh-khùn, bîn-á-chài ài ēng thé-la̍t, m̄-koh khòaⁿ chit ê pān-sè ē lo̍h hō͘, bián hoân-ló, sî kàu sî tam-tng.”

Keh-kang, hōe-tiûⁿ khai-sí lo̍h sap-sap-á-hō͘, chham-sài-chiá lóng chhēng hō͘-moa. A-ka kā A-bûn kóng: “Lán mài piàⁿ sok-tō͘, kiâⁿ oân tō hó”. Khí kiâⁿ ê sî ta̍k-ke sìn-sim-móa-móa, sui-jiân ū hō͘, mā sī hèng chhih-chhih, bông-bông-biáu-biáu bū-bū khòaⁿ bē bêng, chhin-chhiūⁿ Ìn-siōng-phài Monet só͘ ōe ê hong-kéng, bo̍k-koài kóng-kò lóng ēng “Sái-neh-hô” kap “Pa-lê” lâi hêng-iông chia.

Iân Tām-chúi-hô piⁿ it-ti̍t kiâⁿ, mā m̄-chai kiâⁿ jōa kú–ah. “A-bûn lí khòaⁿ, che tō-sī góa kóng–ê Kan-tāu tōa kiô, ū súi–bô?” Pún-chiâⁿ phah-piàⁿ kiâⁿ-lō͘ ê A-bûn gia̍h-thâu sūn i chńg-thâu-á kí ê hong-hiòng khòaⁿ-kòe, chi̍t sî hiông-hiông kha pō͘ khiā bōe chāi, soah ku̍t-ku̍t–lo̍h. “Chhám–á ! Chhiú gia̍h bōe khí–lâi.” A-bûn bô hoat-tō͘ tín-tāng, A-ka kóaⁿ-kín chhōe kang-chok jîn-goân, bô jōa kú, kiù-hō͘-chhia tō sái lî-khui Tām-chúi-hô piⁿ. Hō͘ chhin-chhiūⁿ lú lo̍h lú tōa.

Má-kai kip-chín i-seng kā A-bûn ê chhiú pau hó, kā chín-toān chèng-bêng-su kau hō͘ A-ka, sûi kóng: “Chho͘ pō͘ phòaⁿ-toān sī kut-chi̍h, chhiáⁿ lín tńg–khì tio̍h khì pēⁿ-īⁿ chìn-chi̍t-pō͘ kiám-cha.” Chhut pēⁿ-īⁿ ê sî, nn̄g-lâng bô kóng-ōe, thiⁿ téng o͘ -hûn lú-lâi-lú-chē, sih-nà bô thêng, kán-ná beh lo̍h tōa hō͘.

Tńg kàu lâm-pō͘, A-bûn chiàu i-seng ê hoan-hù, ū khì kúi keng pēⁿ-īⁿ hō͘ i-seng kiám-cha, i-seng lóng kóng chit chióng pēⁿ hán-tit khòaⁿ–tio̍h, sī sè-pau-liû ê chi̍t chióng, ē thun chia̍h kut-thâu. A-bûn thiaⁿ liáu chin hoân-ló, goân-pún ê seng-oa̍h kap khang-khè, khòaⁿ–lâi sī lóng loān–khì ah. Sè-pau-liû su-iàu chhiú-su̍t, liáu āu ài ho̍k-kiān chiah ē-tàng chèng-siông seng-oa̍h, sǹg-sǹg–leh ài chi̍t tang, koh lâi beh án-chóaⁿ?

Chit tōaⁿ sî-kan A-ka bô khòaⁿ kìⁿ A-bûn, i ê sim-lāi thè A-bûn kan-khó͘. I ùi bāng-lō͘ chhōe koan-hē sè-pau-liû ê chu-sìn, mn̄g lāu-chi̍t-pòe ài chia̍h siáⁿ tùi sin-thé khah hó. A-ka tī A-bûn khui-to liáu kúi kang-á, khì pēⁿ-īⁿ kā khòaⁿ. Hut-jiân, A-ka thiaⁿ kìⁿ ū si-koa ê siaⁿ tùi pēⁿ-pâng thoân–chhut-lâi: “Hoaⁿ-hí ê sim sī hó-io̍h, iu-siong ê sim hō͘ kut ko͘ -ta”. A-ka thiaⁿ–tio̍h, ba̍k-sái lìn-lo̍h–lâi. A-ka tī bo̍k-su lī-khui chi̍t-ē-á chiah ji̍p khì pēⁿ-pâng khòaⁿ A-bûn.

Pēⁿ-pâng bô io̍h-chúi bī, toh-á-téng hit phûn hoe khì-bī chheng-phang. A-bûn chē khí sin, chēng-chēng tī hia teh ōe tô͘, i choan-sim kah m̄-chai A-ka í-keng ji̍p–lâi.

A-ka khin-siaⁿ kā kiò, A-bûn ǹg i bî-bî-á chhiò, kóng: “Lí khòaⁿ góa ōe liáu án-chóaⁿ?” Tī A-bûn chhiú–ni̍h hit pak tô͘ lāi-té, hoe khui-ǹg ji̍t-thâu, khòaⁿ–khì-lâi chin ū sìⁿ-miā la̍t. “Góa siūⁿ beh kā i siōng súi ê sî ōe–lo̍h-lâi”, A-bûn thêng chi̍t-sî-á, sòa leh kóng: “Tán ōe hó, góa siūⁿ beh chhut kok khì khòaⁿ sè-kài.” A-bûn khòaⁿ A-ka thâu-lê-lê bô ìn, tō kóng: “Góa bô koài–lí, chit-pái ê ki-hōe tú-hó hō͘ góa hó-hó-á hioh-khùn, ē-tàng chò chi̍t kóa í-chêng siūⁿ beh chò khiok m̄-káⁿ chò ê tāi-chì, lí kám ū chi-chhî–góa?”.

Chi̍t tang āu, A-ka siu-tio̍h khá-phìⁿ, téng-koân ìn hi̍t-lúi ǹg ji̍t-thâu ê ji̍t-thâu-hoe, lāi-té siá: “Góa ê bāng sī ōe-tô͘, góa ōe góa ê bāng. Van Gogh”. A-ka gia̍h thâu khòaⁿ thiⁿ, boán-hâ kong-chhái bān chhian.

我有話要說