Chhiáⁿ an-chong NunitoPOJ jī-hêng, phòe-ha̍p Firefox Browser lâi tha̍k.
請安裝NunitoPOJ字型，配合Firefox瀏覽器來讀
文圖◉Lîm A-kâu
Chū-chiông poaⁿ-kàu Tām-chúi óa Soa-lūn chit-tah, óa kau-khu ê só͘-chāi, khah ū ki-hōe chiap-chhiok tio̍h iá-seng ê si̍t-bu̍t. Ū chi̍t-kang góa sūn khoe-á-piⁿ sàn-pō͘ ê sî, chù-ba̍k khòaⁿ lō͘-piⁿ ê si̍t-bu̍t, hut-jiân siūⁿ-tio̍h chi̍t-ê būn-tôe: “In ê miâ sī siáⁿ–leh?”
Nā-sī m̄-chai, tō ài chhōe-kiû tap-àn, m̄-koh lîm-sî mā bô lâng kà–góa, kui-khì seng kā in lóng seng iōng chhiú-ki-á hip-siòng, chiah-lâi chi̍t-ê chi̍t-ê chhâ-sûn. Google ū chi̍t-ê App chiok hó-iōng, kiò-chòe “Tì-hūi kiàⁿ-thâu（智慧鏡頭）, thong-kòe App ōe-tàng chòe chho͘-pō͘ ê chhâ-sûn, koh lâi tō ài khì tô͘-su-koán chioh chheh pó͘-chhiong á-sī khak-jīn chu-liāu, án-ni tō chai-iáⁿ hit-kóa kó͘-chui ê hoe-chháu ê miâ-chheng kap te̍k-sèng téng-téng siong-koan ê tì-sek.
Tī chia beh kap tāi-ke hun-hióng chi̍t-kóa khah chia̍p khòaⁿ-tio̍h ê iá-seng si̍t-bu̍t, tek-pia̍t sī ōe-tàng chò iá-chhài, ōe chia̍h-ti̍t–ê, in-ūi nā-sī kan-taⁿ khòaⁿ–kòe put-jû chia̍h–kòe khah kì ōe-tiâu.
1. Thò͘-á-chhài / Gô-á-chhài / Eng-á-chháu（Rabbit Milk Weed）
Í-chá sī koah lâi chhī gô-á á-sī thò͘-á ê iá-chhài, tiāⁿ-tiāⁿ tī lō͘-piⁿ khòaⁿ ōe-tio̍h, oa̍h-miā-la̍t chiok kiông.
2. Iâm-sng-á （Wood-sorrel Oxalis）
Tō sī lâng kóng–ê “Hēng-ūn Chháu”, it-poaⁿ sī 3 phìⁿ hio̍h-á chòe 1 ki, nā-sī chhōe-tio̍h 4 phìⁿ hio̍h-á chòe 1 ki ê lâng ōe tit-tio̍h hó-ūn. Thiaⁿ miâ tō chai i ū sng-bī. Iâm-sng-á khah chia̍p khòaⁿ-tio̍h–ê sī n̂g-hoe kap chí-hoe che 2 chióng. Ōe-tàng iōng-lâi chú-chhài, kûn-thng, phàu tê, sīⁿ chiùⁿ-chhài. Iâm-sng-á ū pau-hâm “chháu-sng”（Oxalic acid, hòa-ha̍k-sek: C2H2O4）, chit-khoán sêng-hun, nā chia̍h siuⁿ chōe iông-ī ín-khí kiat-chio̍h.
3. Soaⁿ-pe-lêng / Soaⁿ-kòa-hio̍h / N̂g-hoe-chhài / Soaⁿ-keng-lêng（Oriental Hawksbeard）
Soaⁿ-pe-lêng ê te̍k-teng sī hio̍h-á tn̂g-tn̂g, hio̍h ê piⁿ-á siⁿ-chòe chi̍t-khí chi̍t-khí, sèng-chit liâng-léng, ū khó͘-bī. I ê hoe kap Thò͘-á-chhài khòaⁿ–khí-lâi chin sio-siāng, lóng sī n̂g-sek–ê, m̄-koh thò͘-á-chhài ê hoe khah tōa-lúi, Soaⁿ-pe-lêng ê hoe khah sòe-lúi. Ū-kóa chu-liāu siá kóng i ū kàng huih-ap ê kong-hāu.
4. Gô-á-chháu / Soaⁿ-o-á / Soaⁿ-kòa-chhài （Wild Lettuce）
Chit-khoán iá-chhài mā-sī kó͘-chá-lâng koah lâi chhī koe, chhī gô ê thian-jiân chhī-liāu, lâng mā ōe-tàng chia̍h, chí-sī su-iàu seng iōng kún-chúi sa̍h–kè, siau-tû i ê khó͘-bī liáu, chiah thang liāu-lí.
5. Chhiah-cha-bó͘ （Common Black-jack / Pilose Beggartick）
“Haⁿh? Chhiah-cha-bó͘ ōe-tàng chia̍h–o͘h?” Chhiah-châ-bó͘ ê iù-chíⁿ hio̍h-á ōe-tàng iōng-lâi chhá-chhài, chian-nn̄g, chú-môe, kûn-thng. I ê sèng-chit khah liâng-léng, kui-châng ōe-tàng iōng-lâi hiâⁿ chhiⁿ-chháu-tê. Gín-á-lâng tiāⁿ-tiāⁿ bán lâi chhòng-tī gín-á-phōaⁿ, in-ūi chhiah-cha-bó͘ ê kó-si̍t ōe tiâu tī lâng ê thâu-chang kap saⁿ ê téng-bīn, gín-á ōe bán chiâⁿ chōe lia̍p saⁿ khian saⁿ tàn, kài chhù-bī.
6. Iân-sui-chháu / Gô-á-chhài （Field Burrweed）
Iân-sui-chháu m̄-sī it-poaⁿ tī chhī-tiûⁿ bóe ê iân-sui, bô iân-sui hit-khoán tek-pia̍t ê khì-bī, m̄-koh ū tām-po̍h-á sêng gō͘-bō͘ （thiàⁿ-bó͘-chhài） ê khì-bī, it-poaⁿ iōng-lâi chò phòe-liāu, iōng-lâi chhá bah á-sī hî-á. Iân-sui-chháu ê sèng-chit sī sió-khóa hiam–ê, mā ū-lâng kiò i “gô–chhài”, mā sī í-chá lâng koah lâi chhī gô-á lō͘-ēng. （待續）
延伸閱讀：【台文世界】Hó-chiah koh Hó-khòaⁿ-thâu ê Tâi-oân Iá-seng Si̍t-bu̍t (2)
