Chhiáⁿ an-chong NunitoPOJ jī-hêng, phòe-ha̍p Firefox Browser lâi tha̍k.
請安裝NunitoPOJ字型,配合Firefox瀏覽器來讀
◎Lîm Jū-jîn
“Pho-pho i-seng” ê būn-tê í-keng chhá chin kú–ah. Pún-thó͘ i-ha̍k-īⁿ pit-gia̍p ê i-seng jīn-ûi chèng-hú tùi pho-pho i-seng siuⁿ hó, bô kong-pêⁿ. Pho-pho i-seng jīn-ûi chèng-hú ún-chún ta̍k nî si̍t-si̍p miâ-gia̍h siuⁿ chió, bô kong-pêⁿ. Liân kāng khoán sǹg chòe pho-pho i-seng–ê mā ū lâng kóng in tī Ji̍t-pún tha̍k chèng-sek tāi-ha̍k i-kho, pîn siáⁿ-mi̍h hiah ê tī lo̍k-ngó͘ kok-ka a-lí-put-ta̍t ha̍k-hāu pit-gia̍p–ê, ē tàng kah in chò-hóe pâi si̍t-si̍p ê miâ-gia̍h? Thiaⁿ–khí-lâi ta̍k chióng pōe-kéng ê i-seng lóng kám-kak bô kong-pêⁿ. Che kám m̄ sī chin koài-kî ê tāi-chì? Tàu-té ài án-chóaⁿ chòe chiah ē hō͘ ta̍k-ke kám-kak kong-pêⁿ? He̍k-chiá sī ài mn̄g kóng: kám ū khó-lêng hō͘ ta̍k-ke lóng kám-kak kong-pêⁿ?
Kóng-tio̍h kong-pêⁿ, Sin-bēng-kì 25:15 kóng: “Tio̍h ēng chún-khak kong-tō ê chhìn-thûi kap táu”. Che kóng–ê sī “bé-bē” ê tài-chì; siá kah chin chheng-chhó, beh chò kah kàu mā bô khùn-lân. Chóng–sī, Si-phian 72:2 kóng: “chiàu kong-chèng phòaⁿ-toàn sio̍k lí ê khùn-khó͘ siū ap-chè ê lâng.” Che khan-sia̍p-tioh “lâng” ê tài-chì, chiū bô hiah tan-sûn. Tng nn̄g ê ki-lú tī Só͘-lô-bûn ông ê bīn-chêng cheⁿ eⁿ-á ê sî, nn̄g lâng kóng nn̄g khoán ōe, bô tē-saⁿ-chiá ē-tàng chòe-chèng; tio̍h án-chóaⁿ phòaⁿ khah sǹg kong-chèng kong-pêng? Só͘-lô-bûn ông chiū phòaⁿ, Chiong oa̍h ê gín-á phòa chòe nn̄g pêng, chi̍t pêng hō͘ hit-ê, chi̍t-pêng hō͘ chit-ê. Hó ka-chài hit ê ki-lú bô chin kan-khiáu, á bô, Só͘-lô-bûn ông to̍h m̄-chai beh án-chóaⁿ lo̍h-tâi ( Lia̍t-ông-kì Siōng-koàn 3:16-28) .
Mô͘-se chhut-sì ê sî-tāi, Í-sek-lia̍t lâng kià-ki tī Ai-ki̍p. Hit chūn, Ai-ki̍p ông kui-tēng Í-sek-lia̍t lâng siⁿ cha-po͘–ê, tio̍h hō͘ sí; he̍k-chiá tàn lo̍h-khì Nî-lô hô. Mô͘-se chhut-sì, i ê pē-bú khòaⁿ i chin kó͘-chui, chiū kā i chhàng saⁿ ge̍h-ji̍t (Chhut-Ai-ki̍p-kì 1:15-2:2). Mô͘-se in-ūi “kó͘-chui” chiah hō͘ pē-bú chhàng saⁿ ge̍h-ji̍t, chit hāng sū kéng-jiân tī Sèng-keng kì-chài saⁿ pái (Sù-tô͘ Hēng-toān 7:20, Hi-pek-lai su 11:3). In-ūi kó͘-chui chiū chhàng–khí-lâi, chit hāng sū ū chiah tiōng-iàu? Nā bô kó͘-chui–ê tio̍h ti̍t-chiap tàn lo̍h-khì Nî-lô hô? Ū ê lâng siⁿ tī hó-gia̍h lâng ê ka-têng; ū-ê chū sè-hàn chiū bô pn̄g thang chia̍h. Lâng sī m̄ sī siⁿ–lo̍h-lâi chiū bô kong-pêⁿ? Lâng nā sī siⁿ–lo̍h-lâi chiū í-keng bô kong-pêⁿ, beh an-chóaⁿ ū hoat-tō͘ tui-kiû kong-pêⁿ?
Kong-pêⁿ, tio̍h chóaⁿ-iūⁿ chiah chún-sǹg?
Ū saⁿ ê lâng in-ūi kāng lō͘, chò-hé kiò chi̍t tâi chhia chē. Thâu chi̍t ê tī saⁿ hūn it ê lō͘-têng lo̍h-chhia. Tē jī ê chē saⁿ hūn jī. Tē saⁿ ê chē kàu ūi la̍p 900 kho͘. Saⁿ ê lâng sûi-ê ài hun-thoaⁿ kúi îⁿ chiah ē kong-pêⁿ? Tē jī ê chē thâu chi̍t ê nn̄g pōe lō͘, eng-kai la̍p thâu chi̍t ê ê têng pōe. Tē saⁿ ê tio̍h saⁿ pōe. Só͘-í thâu chi̍t ê la̍p 150 kho͘, tē jī ê la̍p 300 kho͘, chhun–ê ê 450 kho͘ sī tē saⁿ ê tio̍h chhut–ê. Án-ne góa kám-kak chin kong-pêⁿ; lí khòaⁿ leh? M̄ kú sò͘-ha̍k lāu-su kā góa kóng, Án-ne bô kong-pêⁿ; 900 kho͘ cháu saⁿ tōaⁿ lō͘, múi tōaⁿ 300 kho͘. Thâu chi̍t tōaⁿ saⁿ lâng chē, chi̍t lâng tio̍h hun-thoaⁿ 100 kho͘. Tē jī tōaⁿ lō͘ nn̄g lâng chē, kok chhut 150 kho͘. Tē saⁿ tōaⁿ chi̍t lâng chē, ka-kī la̍p 300 kho͘. Án-ne sǹg, thâu chi̍t ê tio̍h hun-thoaⁿ 100 kho͘, tē jī ê chhut 250 kho͘, tē saⁿ ê piàn chò ài la̍p 650 kho͘. Thiaⁿ–khí-lâi mā ū tō-lí. M̄-koh, tē saⁿ ê khióng-kiaⁿ-á khah oh chiap-siū. Hiān-si̍t seng-oa̍h kèng-ka hok-cha̍p: khó-lêng ū khí-pō͘-hùi; khó-lêng múi tōaⁿ lō͘ ēng ê sî-kan bô kâng, ē éng-hióng kè-siàu. Beh sǹg kah choân-jiân kong-pêⁿ, ū iáⁿ khùn-lân. Tī lán jīn-tēng ê kong-pêⁿ í-gōa, khó-lêng ū koh khah kong-pêⁿ ê chûn-chāi. Tāi-ke chē chhia nā siuⁿ kè-kàu, chhiâu bē hó-sè, sûi-lâng ka-kī kiò chhia chē, hoán-tńg koh khah kùi.
Sèng-keng tiong-kan “kong-pêⁿ” ê kò͘-sū
Ū chi̍t pái Tāi-pi̍t kap i ê pō͘-hā chhut-gōa kúi-nā kang. Tng in tò-tńg kàu in ê siâⁿ, khòaⁿ-tio̍h siâⁿ í-keng hō͘ A-má-le̍k lâng sio–khì, in ê bó͘-kiáⁿ lóng hông lia̍h–khì. Tāi-pi̍t chiū chhōa i ê pō͘-hā la̍k-pah lâng beh khì kiù in tò–lâi. Tui kàu Pí-so khoe, ū nn̄g-pah-ê ià-siān, kiâⁿ bōe kè khoe, chiū lâu tī hia. Tāi-pi̍t kap chhun–ê sì-pah-ê kè-sio̍k khì tui-jip. Lo̍h-bóe in phah-pāi A-má-le̍k lâng; kā hō͘ in chhiúⁿ–khì-ê, bô lūn tōa sòe: kiáⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ, kap châi-bu̍t, lóng tòa–tńg-lâi; jî-chhiáⁿ koh chhiúⁿ-tio̍h gû-kûn kap iûⁿ-kûn.
Kap Tāi-pi̍t khì tui-jip ê sì-pah lâng tiong-kan, ū húi-lūi kóng, Hit nn̄g-pah-ê bô kap lán khì, chiah ê chiàn-lī-phín mài pun hō͘–in, kan-ta in ê bó͘, kiáⁿ-jî, hō͘ in chhōa–tńg-khì. Tāi-pi̍t m̄ chún. I kóng, Siōng-chú siúⁿ-sù hō͘–lán ê mi̍h, m̄-thang án-ni chhú-lí; in-ūi I ū pó-hō͘ lán, chiong kong-kek lán ê tùi-te̍k kau tī lán ê chhiú. Lín chit khoán chòe-hoat siáⁿ lâng ōe tông-ì? Chhut-tīn ê lâng pun jōa chōe, kò͘ cha̍p-mi̍h ê lâng mā tio̍h pun hiah chōe; tāi-ke tio̍h pîⁿ-pun. Tāi-pi̍t siat-li̍p chit ê pān-hoat chòe Í-sek-lia̍t ê kui-lē kap bēng-lēng (Sat-bó͘-jíⁿ-kì siōng-koàn 30:1-25). Tāi-pi̍t chhái-chhú iu-thāi, kā loán-jio̍k ê lâng chòe chê-thâu-sek ê kong-pêⁿ.
A-pek-lân kap i ê ti̍t-á Lô-tek chòe-hé khì Nî-kek-hu. In-ūi nn̄g lâng ê gû-kûn, iûⁿ-kûn, pò͘-pîⁿ siuⁿ chē, tì-kàu hit ê tōe-khu bô kàu thang hō͘ in chòe-hé khiā-khí. A-pek-lân kā Lô-tek kóng, Choân-tōe lóng tī lí ê ba̍k-chiu chêng, chhiáⁿ lí lī-khui góa; lí nā khì tò-pêng, góa chiū khì chiàⁿ-pêng; lí nā khì chiàⁿ-pêng, góa chiū khì tò-pêng. A-pek-lân bô in-ūi ka-kī sī tióng-pòe chiū jīn-tēng eng-kai seng soán-te̍k. I niū Lô-tek seng kéng. Lô-tek ia̍h chin thiaⁿ-chhùi, chin bô kheh-khì, chiū seng kéng ka-kī kah-ì ê tē (Chhòng-sè-kì 13:1-12).
Í-sat ê po̍k-jîn tī soaⁿ-kok ó͘-tio̍h chi̍t ê oa̍h-chúi ê chíⁿ. Ki-la̍h-jíⁿ ê bo̍k-chiá kap Í-sat ê bo̍k-chiá saⁿ-chiⁿ. Í-sat ê po̍k-jîn koh khui chi̍t ê chíⁿ, in koh ūi-tio̍h chit ê chíⁿ saⁿ-chiⁿ. Í-sat chiū lī-khui hia, koh khì khui chi̍t ê chíⁿ; in bô koh ūi-tio̍h chit ê chíⁿ saⁿ-chiⁿ. Í-sat bô kóng bô kong-pêⁿ. I kóng, Taⁿ Siōng-chú hō͘ goán khui-khoah ê tōe thang hoat-tián; goán beh tī chit ê tōe heng-ōng (Chhòng-sè-kì 26:19-22).
A-pek-lân kah in kiáⁿ Í-sat lóng kam-goān chia̍h-khui, bô chú-tiuⁿ tùi ka-kī iú-lī ê kong-pêⁿ.
Sèng-keng pēng bô kó͘-lē lán ūi-tio̍h ka-kī cheng-chhú ka-kī jīn-tēng ê kong-pêng. Lô-má jîn su 3:23-24, In-ūi chèng lâng í-keng hoān-chōe, tì-kàu Siōng-tè ê êng-kng tit bô tio̍h; put-kò, tùi Siōng-tè só͘ sù ê un-tián, thong-kè Ki-tok Iâ-so͘ oân-sêng ê kiù-sio̍k, lâng thang kap Siōng-tè ū ha̍p-gî ê koan-hē, pe̍h-pe̍h tit-tio̍h chheng-chòe gī. Nā lán siong-sìn lán pe̍h-pe̍h tit-tio̍h chiah tōa ê un-tián, lán kám koh ū li̍p-tiûⁿ lâi iau-kiû kong-pêng?