(請安裝Taigi Unicode字形，配合Firefox瀏覽器來讀)
口述：林道生 整理：姚志龍
山頂食飯 ê 禮數：
2008年我蹛佇花蓮港國富里，阮厝邊遐 ê 樹仔頂、草仔埔猶有真濟飛鼠，四界跳來跳去，煞想起我捌食過飛鼠肉，毋過感覺美國人烘 ê 飛鼠上好食。太魯閣較早散赤 ê 人，無錢通買菜、買魚、買肉，族人就會用坩仔（khaⁿ-á），共逐款菜蔬、食物（註1）攏囥落去煮；這款煮法叫做煮「雜菜飯」，水若濫較濟 tō 是「雜菜糜」。彼當時泰雅族人猶袂曉種菜，靠山食山，逐家攏知影啥會使食，啥貨有毒。這款煮法用平地 ê 生活方式會感覺怪怪，毋過遮个菜蔬一定是無噴農藥 ê 有機食材，煮熟 tō 真安全閣衛生，無問題啦！
入境隨俗：
30外外年前 ê 歇寒（註2），舊曆過年前，玉山神學院派我去梨山泰雅族 ê 教會，車駛到合歡山賓館，公路局 ê 停車場，天氣差不多零下2度。泰雅族教會派一位長老，駛鐵牛仔（註3）來載我，對遐落去800外公尺，到倚溪仔邊泰雅族教會。當我行入厝內，看著族人、長老用大箍柴咧燃火，頂懸烘一隻飛鼠閣真芳喔！閣吊一个桶仔咧煮暗頓，逐家共帶來 ê 菜一項、一項，捻捻咧囥落去煮，陸續有會友帶野菜來，相仝按呢 tō 囥落桶仔內做伙煮；牧師、長老佮會友互相紹介後，用火做中心，圍一个圓箍仔逐家坐佇塗跤，準備食暗頓。老實講，囥落桶仔內 ê 物件，我干焦幾項仔，普普仔知是啥貨！
共食 ê 禮節：
暗頓雜菜飯煮熟，我特別注意看現場，無人帶碗抑無人帶箸。對牧師、長老……，逐家輪流共貯食物 ê 細 ê 桶仔捀咧，對倒爿傳過正爿輪流食；閣用一个竹管仔貯小米酒。輪到我 ê 時，我嘛佮逐家仝款共桶仔內 ê 食物捏予規丸，食幾喙後閣啉一寡仔小米酒（註4），就準備欲傳予隔壁 ê 族人。卻是，伊敢袂枵？攏無動、無靜，無欲接落去啉食 ê 款？這個時陣我感覺怪怪，趕緊輕輕仔問坐佇身邊 ê 牧師，我敢有啥做毋著？牧師講：「你愛共酒啉予焦啦，人才會共你接手過去食。」哇！原來是按呢喔！真歹勢，真歹勢！我趕緊共竹管仔內 ê 酒啉予焦，隔壁 ê 族人 tō 共我 ê 器具接過去食。噯！部落走遐濟過，這擺我真正外行，食一頓飯鋩角閣袂少。
Soaⁿ-téng Chia̍h Pn̄g ê Lé-sò͘ :
2008 nî góa tòa tī Hoe-liân-káng Hù-kok-lí, goán chhù-piⁿ hia ê chhiū-á-téng, chháu-á-po͘ iáu-ū chin chē poe-chhí, sì-kè thiàu-lâi thiàu-khì, soah siūⁿ khí góa bat chia̍h kòe poe-chhí bah, kám-kak Bí-kok-lâng hang ê poe-chhí siāng hó chia̍h. Thài-ló͘-koh khah-chá sàn-chhiah ê lâng, bô chîⁿ thang bé chhài, bé hî, bé bah, cho̍k-jîn chiū ē ēng khaⁿ-á, kā ta̍k-khoán chhài-se, si̍t-bu̍t lóng khǹg-lo̍h khì chú.Chit-khoán chú-hoat kiò chò chú “cha̍p-chhài pn̄g”, chúi nā lām khah chē tō-sī “cha̍p-chhài môe.” Hit-tong-sî Thài-ngá-cho̍k-jîn iáu bē-hiáu chèng chhài, khò soaⁿ chia̍h soaⁿ, ta̍k-ke lóng chai-iáⁿ siáⁿ ē-sái chia̍h, siáⁿ-hòe ū to̍k. Chit-khoán chú hoat ēng pêⁿ-tē ê seng-oa̍h hong-sek ē kám-kak koài-koài, m̄-kó chiah ê chhài-se it-tēng sī bô phùn lông-io̍h ê iú-ki si̍t-châi, chú se̍k tō chin an-choân koh ōe-seng, bô būn-tê–lah!
Ji̍p-kéng Sûi-sio̍k:
30 gōa-gōa nî chêng ê hioh-koâⁿ, kū-le̍k kòe nî chêng, Gio̍k-san Sîn-ha̍k-īⁿ phài góa khì Lê-san Thài-ngá-cho̍k ê kàu-hōe, chhia sái kàu Ha̍p-hoan-soaⁿ pin-koán, Kong-lō͘-kio̍k ê thêng-chhia-tiûⁿ, thiⁿ-khì chha-put-to lêng-hā 2 tō͘. Thài-ngá-cho̍k kàu-hōe phài chi̍t-ūi tiúⁿ-ló, sái thih-gû-á lâi chài góa, tùi hia lo̍h-khì 800 gōa kong-chhioh, kàu óa khe-á-piⁿ Thài-ngá-cho̍k kàu-hōe. Tng góa kiâⁿ ji̍p chhù lāi, khòaⁿ tio̍h cho̍k-jîn, tiúⁿ-ló ēng tōa-kho͘ chhâ leh hiâⁿ hóe, téng-koân hang chi̍t-chiah poe-chhí koh chin phang–o͘h! Koh tiàu chi̍t-ê tháng-á leh chú àm-tǹg, ta̍k-ke kā tòa–lâi ê chhài chi̍t-hāng, chi̍t-hāng, liàm-liàm–leh khǹg-lo̍h-khì chú, lio̍k-sio̍k ū hōe-iú tòa iá-chhài lâi, sio-kāng án-ne tō khǹg lo̍h tháng-á lāi chò-hóe chú. Bo̍k-su, tiúⁿ-ló kap hōe-iú hō͘-siōng siāu-kài āu, ēng hóe chò tiong-sim, ta̍k-ke ûi chi̍t-ê îⁿ-kho͘-á chē tī thô͘-kha, chún-pī chia̍h àm-tǹg. láu-si̍t kóng, khǹg-lo̍h tháng-á lāi ê mi̍h-kiāⁿ, kan-ta kúi-hāng-á, góa phó͘-phó͘-á chai sī siáⁿ-hòe!
Kiōng-si̍t ê Lé-chiat:
Àm-tǹg cha̍p-chhài pn̄g chú se̍k, góa te̍k-pia̍t chù-ì khòaⁿ hiān-tiûⁿ, bô lâng tòa óaⁿ ia̍h bô lâng tòa tī, tùi bo̍k-su, tiúⁿ-ló…, ta̍k-ke lûn-liû kā té chia̍h-mi̍h ê sè-ê tháng-á phâng–leh, tùi tò-pêng thoân kòe chiàⁿ-pêng lûn-liû chia̍h. Koh ēng chi̍t-ê tek-kóng-á té sió-bí-chiú. Lûn kàu góa ê sî, góa mā kap ta̍k-ke kāng-khoán kā tháng-á lāi ê chia̍h-mi̍h tēⁿ hō͘ kui oân, chia̍h kúi chhùi āu koh lim chi̍t-kóa-á sió-bí-chiú, chiū chún-pī beh thoân hō͘ keh-piah ê cho̍k-jîn. Khiok sī, i kám bē iau? Lóng bô tōng, bô chēng, bô beh chiap lo̍h khì lim-chia̍h ê khoán? Chit-ê sî-chūn góa kám-kak koài-koài, kóaⁿ-kín mn̄g chē tī sin-piⁿ ê bo̍k-su, góa kám ū siáⁿ chò m̄ tio̍h? Bo̍k-su kóng: “Lí ài kā chiú lim hō͘ ta–lah, lâng chiah ē kā lí chiap chhiú kòe-khì chia̍h.” Oa̍h! Goân-lâi sī án-ne o͘h! Chin pháiⁿ-sè, chin pháiⁿ-sè! Góa kóaⁿ-kín kā tek-kóng-á lāi ê chiú lim hō͘ ta, keh-piah ê cho̍k-jîn tō kā góa ê khì-khū chiap–kòe lim-chia̍h. Aih! Pō͘-lo̍k cháu hiah-chē kòe, chit-pái góa chin-chiàⁿ gōa-hâng, chia̍h chi̍t-tǹg pn̄g mê-kak koh bē-chió.
註：1. 食物（chia̍h-mi̍h）：會食–chit ê 物件，現在語音較濟講，食物（si̍t-bu̍t）。2. 歇寒（hioh-koâⁿ）：寒假。3. 鐵牛仔（thih-gû-á）：若 lî-á-khah（リアカー，rear car，犁仔角）改裝 ê 車輛，有力、好用免掛牌照。4. 小米酒（sió-bí-chiú）：用黍仔（sé-á） kek ê chiú。
