(請安裝Taigi Unicode字形，配合Firefox瀏覽器來讀)
作者：吳春滿
現代科技愈來愈發達，交通利便，人 ê 生活嘛愈來愈富裕，奇巧 ê 物件滿滿是。想起細漢時仔，上愛過年、過節 ê 時陣，佇外口做工課 ê 人，攏會轉來庄跤，平常時罕得見面 ê 親情五十、朋友六十 ，才會佇庄跤見著面。因為按呢，我閣想起已經轉去 ê 阿姆、阿嬸、阿妗、阿姑……，攏會煮真濟好食 ê 手路菜，煮熟 ê 腥臊排甲規桌頂滇滇滇。內底一定有我上愛食 ê「炒海豬仔肉」，彼種芳芳、足好食 ê 滋味，佇 30 外年前，若毋是特別 ê 日子，是食無 ê！這馬想起來，到底啥是「海豬仔肉」？
Hiān-tāi kho-ki jú-lâi jú hoat-ta̍t, kau-thong lī-piān, lâng ê seng-oa̍h mā jú-lâi jú hù-jū, kî-khá ê mi̍h-kiāⁿ móa-móa-sī. Siūⁿ-khí sè-hàn sî á, siōng ài kòe-nî kòe-cheh ê sî-chūn, tī gōa-kháu chò khang-khòe ê lâng, lóng ē tńg lâi chng-kha, pêng-siông sî-á hán-tit kìⁿ-bīn ê chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p, pêng-iú la̍k-cha̍p, chiah ē tī chng-kha kìⁿ-tio̍h bīn. In-ūi án-ne, góa koh siūⁿ-khí í-keng tńg–khì ê á-ḿ, á-chím, á-kīm, á-ko͘ ……, lóng ē chú chin-chē hó-chia̍h ê chhiú-lō͘-chhài, chú se̍k ê chheⁿ-chhau pâi kah kui toh-téng tiⁿ-tiⁿ-tiⁿ. Lāi-té it tēng ū góa siōng ài chia̍h ê“chhá hái-ti-á bah”, hit chióng phang-phang, chiok-hó-chia̍h ê chu-bī, tī saⁿ-cha̍p gōa nî chêng, nā-m̄-sī te̍k-pia̍t ê ji̍t-chí, sī chia̍h bô ê! Chit-má siūⁿ–khí-lâi, tàu-té siáⁿ sī“hái-ti-á bah”?
我隨敲電話轉去問阮阿母，阿母講：「我頭一擺食著海豬仔肉是佇 17、8 歲 ê 時，恁阿媽對菜市仔買轉來煮–eh，炒好 ê 海豬仔肉一上桌，隨著予阮遮 ê 囡仔嗄 sà 甲空空空。佇雲林縣四湖鄉 ê 菜市仔內，海豬仔肉毋是逐工有 ê，愛看魚販仔有割著貨無？若有，才有通買。彼時陣，一斤豬肉才 1、20 箍；一斤 ê 海豬仔肉卻是愛 3、40 箍咧！對彼當時 ê 人來講，海豬仔肉是足補 ê 好物，用麻油、薑、蒜仔、九層塔、薟薑仔落去炒，最後擱 soà 一點仔米酒，按呢炒起來就好食甲，喙舌都會哺入去！彼隻海豬仔若較少年，食起來皮就會脆脆！海豬仔若較老阿，食起來肉就韌脯脯。因為海豬仔肉真搶市，若欲買，攏愛共魚販仔 ê 頭家先注文 ，請伊若有割著海豬仔肉 ê 時愛留予我，才穩買有。」聽阿母講煞，才知影海豬仔肉有遐濟人愛食！
Góa sûi khà tiān-ōe tńg-khì mn̄g gún á-bú, á-bú kóng:“Góa thâu-cht-pái chia̍h tio̍h hái-ti-á bah sī ti cha̍p-chhit, peh hòe ê sî, lín á-má ùi chhài-chhī-á bé tńg-lâi chú–eh, chhá hó–ê hái-ti-á bah chi̍t chiūⁿ-toh, sûi tio̍h hō͘ gún chia ê gín-á sà kah khang-khang-khang. Tī Hûn-lîm Sì-ô͘-hiong ê chhài-chhī-á lāi, hái-ti-á bah m̄-sī ta̍k-kang ū..ê, ài khoàⁿ hî-hoàn-á ū koah tio̍h hòe bô? Nā ū, chiah ū thang bé. Hit-sî-chūn, cht-kin ti-bah chiah it-jī cha̍p kho͘; Cht-kin hái-ti-á-bah khiok-sī ài saⁿ-sì cha̍p kho͘–leh! Tùi hit-tong-sî ê lâng lâi kóng, hái-ti-á-bah sī chiok-pó͘ ê hó mih, iōng môa-iû, kiuⁿ, soàn-á, káu-chàn-thah, hiam-kiuⁿ-á lo̍h-khì chhá, chòe-aū koh sòa chi̍t-tiám-á bí-chiú, án-ne chhá–khí-lâi tio̍h hó-chia̍h kah, chhùi-chi̍h to ē pō͘–ji̍p-khì! Hit-chiah hái-ti-á nā khah siàu-liân, chia̍h–khí-lâi phôe tio̍h ē chhè-chhè! Hái-ti-á nā khah-lāu..á, chia̍h–khí-lâi bah tio̍h lūn-pó͘-pó͘. In-ūi hái-ti-á-bah chin chhiúⁿ-chhī, nā-beh bé, lóng ài kā hî-hoàn-á ê thâu-ke seng chù-bûn, chhiáⁿ i nā-ū koah tio̍h hái-ti-á-bah ê sî ài lâu hō͘ goá, chiah ún bé ū.”Thiaⁿ á-bú kóng soah, chiah chai-iáⁿ hái-ti-á-bah ū hia-chē lâng ài chia̍h!
最近這幾年，政府積極推動各地 ê 觀光經濟發展，看著電視節目 teh 紹介花蓮好食、好耍个所在；阿母雄雄講：「彼隻！彼隻就是海豬仔！」一直到這時陣，我才知影原來海豬仔是生做這款，是遮爾仔古錐閣巧 ê 動物，較早 ê 人，是按怎會甘食 in ê 肉？佇 5、60 年前，台灣人保育 ê 觀念猶無遐爾仔好，物資嘛無足豐富，海裡掠會著 ê，菜市仔就有人teh賣；聽講連鯊魚嘛有 teh 賣，毋過鯊魚愛遛皮，處理起來較麻煩，會曉 ê 人較少。沓沓仔，保育觀念一直 teh 提懸，逐國政府開始保育咧欲絕種 ê 動物，禁止漁民袂使掠，袂使賣、宣導百姓袂使食。這馬，有錢嘛無 tè 買。是講，遐爾仔靈巧 ê 海豬仔，逐家攏應該做伙來保護 in，予所有咧欲強絕種 ê，攏會得通永續生存佇地球 nih，維持美麗世界 ê 生態和平！
Chòe-kīn chit-kúi-nî, chèng-hú chek-kek thui-tōng kok-tē ê koan-kong keng-chè hoat-tián, khoàⁿ-tio̍h tiān-sī chiat-bo̍k teh siāu-kài Hoa-liân hó-chia̍h, hó-sńg ê só͘-chāi; Á-bú hiông-hiông kóng:“Hit-chiah! Hit-chiah tō-sī hái-ti-á!”It-ti̍t kàu chit-sî-chūn, góa chiah chai-iáⁿ goân-lâi hái-ti-á sī siⁿ chò chit-khoán, sī chia-nī-á kó͘-chui koh khiáu ê tōng-bu̍t, khah chá ê lâng, sī án-chóaⁿ ē kam chia̍h in ê bah? Tī gō͘-la̍k cha̍p nî chêng, Tâi-ôân-lâng pó-io̍k ê koan-liām iáu-bô hia-nī-á hó, bu̍t-chu mā bô chiok hong-hù, hái–ni̍h lia̍h ē tio̍h–ê, chhài-chhī-á tō ū lâng teh bē; Thiaⁿ-kóng liân soa-hî mā ū teh bē, m̄-koh soa-hî ài liù-phôe, chhù-lí–khí-lâi khah mâ-hoân, ē hiáu ê lâng kah chió. Ta̍uh-ta̍uh-á, pó-io̍k koan-liām it-tit teh thê-koân, ta̍k-kok chèng-hú khai-sí pó-io̍k teh-beh choa̍t-chéng ê tōng-bu̍t, kìm-chí hî-bîn bē-sái lia̍h, bē-sái bē, soan-tō peh-sèⁿ bē-sái chia̍h. Chit-má, ū-chîⁿ mā bô tè bé. Sī-kóng, hia-nī-á lêng-khiáu ê hái-ti-á, ta̍k-ke lóng eng-kai chò-hóe lâi pó-hō͘ in, hō͘ só͘-ū teh-beh choa̍t-chéng–ê, lóng ē-tit-thang éng-sio̍k seng-chûn tī tē-kiû–nih, î-chhî bí-lē sè-kài ê seng-thài hô-pêng!
