SáBàw

若字體無法正常顯示,請安裝 Taigi Unicode 字型

口述:林道生 整理:姚志龍

我拄 50 外歲,佇玉山神學院教音樂 ê 時,學校派做魯凱族(Rukai)學生團契 ê 族長,時常𤆬七、八个魯凱族 ê 學生,參加學校逐款活動。暑假我佮學生就會安排,去部落拜訪教會、族人、家長,做伙靈修、報告恁 ê 序細佇學校學習 ê 情形,順紲採集古調歌謠、文化習俗、傳說 ê 故事,這是真有意義 ê 事工。佇部落 ê 教會佮牧師開講,牧師講:「阮霧台教會邊阿,有一个老姊妹,伊聽著林老師對原住民 ê 研究,想欲邀請你去伊 ê 厝坐一下,佮伊做伙食中晝……。」我真歡喜,緊緊!咱這馬 tō 來去揣伊開講。

行到老阿媽 ê 門口,拍門後,小徛一下。忽然聽著歌聲 “SáBàw”, SáBàw 是古調歌謠,意思是歡迎。這位阿媽用古調 ê 歌聲來迎接我。這首歌我會曉唱,我佇門外用 “SáBàw” 大聲唱、大聲回應。等一下仔,老阿媽笑微微,歡喜 kah 袂顧得,趕緊伸手共我牽入厝內,伊講:「我這世人,頭一擺聽著平地人,唱阮 ê 古調歌謠,你 ê 歌聲實在有夠好聽閣親切,我真正足感動。」

食飽,告辭 ê 時,老阿媽叫我,小等一下!無偌久,伊對厝內夯一支,大大支 ê 鹿仔腿來送我,我煞毋知欲按怎?我佇山頂猶閣有 5、6 日 ê 行程咧,這支鹿仔腿是欲按怎處理咧?做伙去 ê 同學來我 ê 耳仔邊講:「老師,你一定愛共伊收起來,若無收,著是表示你看伊無起,按呢是足無禮貌。」我真煩惱嘛足歡喜,共鹿仔腿收起來,老阿媽相仝真歡喜!卻是,這支鹿仔腿 chiah 大支,欲按怎處理?「老師,咱先揣所在烘來食,食賰–ê 就袂遐重。」聽起來閣有理,共食無了–ê 切切較細塊咧較方便帶、方便處理。

隔日,行到隔壁部落,一直想欲共鹿仔肉送出去,雖是輪流揹,揹久感覺足重–ê。毋過,蹛佇附近 ê 同學按呢講:「老師,有熟似老阿媽 ê 人蹛佇遮,這兩个部落離傷倚啦!話若傳到老阿媽遐 tō 足歹勢。」咱趕緊盡量食食咧,閣過去 ê 部落,若猶閣有賰,才送予庄內 ê 好朋友。原來鹿仔腿佇部落是稀罕 ê 好物,想欲送予人閣有眉眉角角 ê 細節愛注意。

Góa tú 50 gōa hòe, tī Gio̍k-san Sîn-ha̍k-īⁿ kà im-ga̍k ê sî, ha̍k-hāu phài góa chò Ló͘-khái-cho̍kRukaiha̍k-seng thoân-khè ê cho̍k-tiúⁿ, sî-siông chhōa chhit, peh ê Ló͘-khái-cho̍k ê ha̍k-seng, chham-ka ha̍k-hāu ta̍k-khoán oa̍h-tāng. Sú-kà góa kap ha̍k-seng chiū ē an-pâi, khì pō͘-lo̍k pài-hóng kàu-hōe, cho̍k-jîn, ka-tiúⁿ, chò-hóe lêng-siu, pò-kò lín ê sī-sè tī ha̍k-hāu ha̍k-si̍p ê chêng-hêng, sūn-sòa chhái-chi̍p kó͘-tiāu koa-iâu, bûn-hòa si̍p-sio̍k, thoân-soat ê kò͘-sū, che sī chin ū ì-gī ê sū-kang. Tī pō͘-lo̍k ê kàu-hōe kap bo̍k-su khai káng, bo̍k-su kóng:“Goán Bū-tâi kàu-hōe piⁿ-a, ū chi̍t-ê lāu-chí-mōe, i thiaⁿ tio̍h Lîm lāu-su tùi Goân-chū-bîn ê gián-kiù, siūⁿ beh iau-chhiáⁿ lí khì i ê chhù chē–chi̍t-ē, kap i chò-hóe chia̍h tiong-tàu…”Góa chin hoaⁿ-hí, kín kín! Lán chit-má tō lâi-khì chhōe i khai-káng.

Kiâⁿ kàu lāu-a-má ê mn̂g-kháu, phah mn̂g āu, sió khiā–chi̍t-ē. Hut-jiân thiaⁿ tio̍h koa-siaⁿ“SáBàw”, “SáBàw”sī kó͘-tiāu koa-iâu, ì-sù sī hoan-gêng, chit-ūi a-má ēng kó͘-tiāu ê koa-siaⁿ lâi ngiâ-chih góa. Chit-siú koa góa ē-hiáu chhiùⁿ, góa tī mn̂g-gōa ēng“SáBàw”, tōa-siaⁿ chhiùⁿ, tōa-siaⁿ hôe-èng. Tán chi̍t-ē-á, lāu-a-má chhiò-bî-bî, hoaⁿ-hí kah bē-kò͘–tit, koáⁿ-kín chhun-chhiú kā góa khan ji̍p chhù-lāi, i kóng:“Góa chit-sì-lâng, thâu chi̍t-pái thiaⁿ tio̍h pêⁿ-tē-lâng, chhiùⁿ goán ê kó͘-tiāu koa-iâu, lí ê koa-siaⁿ si̍t-chāi ū kàu hó thiaⁿ koh chhin-chhiat, góa chin-chiàⁿ chiok kám-tōng.”

Chia̍h-pá, kò-sî ê sî, lāu-a-má kiò góa, sió tán–chi̍t-ē! Bô jōa-kú, i tùi chhù-lāi giâ chi̍t-ki, tōa-tōa-ki ê lo̍k-á-thúi lâi sàng–góa, góa soah m̄-chai beh án-choáⁿ? Góa tī soaⁿ-téng iáu koh-ū 5, 6 ji̍t ê hêng-thêng–leh, chit-ki lo̍k-á-thúi sī beh án-choáⁿ chhú-lí–leh? Chò-hóe khì ê tông-ha̍k lâi góa ê hīⁿ-á-piⁿ kóng:“Lāu-su, lí it-tēng ài kā i siu–khí-lâi, nā bô siu, sī piáu-sī lí khoàⁿ i bô-khí, án-ne sī chiok bô lé-māu.”Góa chin hoân-ló mā chiok hoaⁿ-hí, kā lo̍k-á-thúi siu–khí-lâi, lāu-a-má sio-kāng chin hoaⁿ-hí! Khiok-sī, chit-ki lo̍k-á-thúi chiah tōa ki, beh án-choáⁿ chhú-lí?“Lāu-su, lán seng chhōe só͘-chāi hang lâi chia̍h, chia̍h-chhun–ê tō bē hiah tāng.”Thiaⁿ–khí-lâi koh ū lí, kā chia̍h-bô-liáu–ê chhiat-chhiat khah sè-tè–leh khah hong-piān tòa, hong-piān chhú-lí.

Keh ji̍t, kiâⁿ kàu keh-piah pō͘-lo̍k, it-ti̍t siūⁿ beh kā lo̍k-á-bah sàng–chhut-khì, sui-sī lûn-liû phāiⁿ, phāiⁿ-kú kám-kak chiok-tāng–ê. M̄ -koh, tòa tī hū-kīn ê tông-ha̍k án-ne kóng: “Lāu-su, ū se̍k-sāi lāu-a-má ê lâng tòa tī chia, chit nn̄g-ê pō͘-lo̍k lī-siuⁿ–óa lah! Ōe nā thoân kàu lāu-a-má hia tō chiok pháiⁿ-sè.”Lán koáⁿ-kín chīn-liōng chia̍h-chia̍h–leh, koh kòe khì ê pō͘-lo̍k, nā iáu koh ū chhun, chiah sàng hō͘ chng-lāi ê hó-pêng-iú. Goân-lâi lo̍k-á-thúi tī pō͘-lo̍k sī hi-hán ê hó mi̍h, siūⁿ beh sàng hō͘ lâng koh-ū mê-mê-kak-kak ê sè-chiat ài-chù-ì.

 

註:SáBàw:魯凱族「你好、謝謝、再見、祝福……」等等都用這句 SáBàw 歡迎古調歌謠。

 

 

 

廣告/手到心至抄寫本-箴言

我有話要說