Chhiáⁿ an-chong NunitoPOJ jī-hêng, phòe-ha̍p Firefox Browser lâi tha̍k.
請安裝NunitoPOJ字型，配合Firefox瀏覽器來讀
◉Chhang Ngâ-yì 鄭雅怡
南四縣腔客語羅馬字
Ngài he yit-ke Holo-moi. Holo-fa he ngài ke â-mê-fa. Vàn-se ngài lu he̍t thê kóng Holo ke sa-khî, vuk-hâ ke ngìn chhiòn-phu kóng Holo. Koi kiú yî-chhièn ngài lu sióng-oi ho̍k Hak-fa lè, chúng-he yit-chhṳ̍t mò kî-fi. Kám-chhia Song-thi, ngài hi Sṳ̀n-kûng Thai-ho̍k thu̍k thi-ngi-ke sa̍k-sṳ-pân ke sṳ̀-chiet, Chên Chhông-fat Mu̍k-sṳ̂ tú-hó thê Sṳ̀n-Thai khôi Hak-fa ke kho-chhàng. Sûi-yèn Hak-fa m̀-he pit-siû-kho, ngài me hi sién-siû.
Chên Mu̍k-sṳ̂ yung Lò-mâ-sṳ lòi kâu Hak-fa. Yîn-vi ngài ho̍k-ko Pha̍k-fa-sṳ, án-nê lòi ho̍k Hak-fa lu ko kiak. Song-thi yu pûn ngài ngin-sṳt Suk-fà-che, Phùng Hí-siu sîn-sâng, vàn-yû Lìm Chhóng-yû mu̍k-sṳ̂ thùng Yù Suk-yîn mu̍k-sṳ̂-ngiòng. Yá-têu Hak-kâ ke phèn-yû kóng Hak-fa thùng ngài tá-choi-kú. Ngài-nên ko yung Hak-fa Lò-mâ-sṳ lòi siá email, siá line. Heu-lòi ngài yung Hak-fa siá lun-vùn, siên-thu̍k lun-vùn, me yung Hak-fa chhóng-chok, ko-chai thûng-ko Hàng-chṳn-yen Hak-kâ Vî-yèn-fi ke Hak-ngî chûng-kô-khip ngin-chṳn kháu-sṳ, thùng Kô-hiùng-sṳ chûng-séu-ho̍k Hak-fa kau-sṳ̂ ke kháu-sṳ. Chhin kám-chhia Song-thi ke yîn-thô, vàn-yû yá-teû Hak-kâ sîn-sâng, phèn-yû ke then-sú.
Hak-fa he Thòi-vân-ngìn ke yit-chúng mìn-chhu̍k ngî-ngièn, me he Song-thi sṳ pûn Hak-kâ chhu̍k-khiùn, Thòi-vân-ngìn thùng chhiòn sṳ-kie ke ên-tién. M̀-ko, yá-ha Thòi-vân ke pún-thú ngî-ngièn, pâu-hàm Hak-fa, ngièn-chhu-mìn ke ngî-ngièn, vàn-yû Holo, chhiòn-phu yû seû-mie̍t ke ngùi-kî. Ngî-ngièn-ho̍k-kâ fî-sòng seù-li, he-chún ngài-nên ko mò kok-siáng, ko mó tá-piang, thai-ngìn-sà ko-chai m̀ thùng se-ngìn-è kóng chhit-kâ ke â-mê-fa, ya-teû pún-thú ngî-ngièn pha mò ko 50-ngièn, lu voi chhiòn-phu sṳt-thet. To ke sṳ̀-chiet, lu he khi̍t thai ke vùn-fa châi-nan. Hak-kâ ke siên-pái, sṳ̂-ngìn, me he Chûng-la̍k Chóng-ló Kau-fi ke fi-yû Thu Phân Fông-kiet ńg-sṳ yû kóng-ko: “Hak-fa chhùn-chhai, Hak-kâ chhu̍k-khiùn lu chhùn-chhai. Hak-fa seû-sṳt, Hak-kâ chhu̍k-khiùn me mia̍t-mò-hi lé.” Ngài-nên kám m̀-voi kiak-a hàng-thung, lòi chhióng-kiu chhit-kâ ke â-mê-fa nò?
Cho yit-ke Thòi-vân-ngìn, Thòi-vân ke ngiên-kiu-chá thùng kî-tuk-thù, chhù-hi koân-fài chhit-kâ ke â-mê-fa, ngài me yû chit-yim hi then-sú Thòi-vân khì-thâ ngio̍k-sṳ ke pún-thú ngî-ngièn. Tô kâ yit-ke-ngìn ho̍k Hak, kóng Hak, thu̍k Hak, siá Hak, kâu se-ngìn-è Hak-fa, ngài-nên ke â-mê-fa lu tô-kâ yit-sit fa̍t-tén ke hî-mong.
Sîn-yok Sṳ́-thù Hàng-chhon 2:1~4 yû siá-tó: Ńg-sùn-chiet ke-ngit, Yâ-sû ke ho̍k-sâng chhi-si̍p chhai khiung-yong yit-ke thi-fông. “Fut-yèn yû sâng tui thiên-táng hâ-lòi, chhiong yit-chhṳn thai-fông chhôi-ko ke sâng, chhûng-mân kì-tên só chhô ke kûi-kiên vuk. Kì-tên yu khon-tó fó-sa̍t ke hìn-è, fûn-khôi, lo̍k chhai mî-yit-ke-ngìn sṳ̂n-hong. Kì-tên chhiòn-phu chhiu pûn Sṳn-lìn chhûng-mân, cheu Sṳn-lìn só-sṳ ke chhòi-nèn kóng-chhut phe̍t-chúng ke fa.”
Án-nê khó-kien, Hak-fa sṳ̍t-chhai he Song-thi sṳ pûn ngài-nên thi̍t-sû ko pó-kui ke vùn-fa chṳ̂-sán.
Hak-fa he Song-thi pûn Hak-kâ chhu̍k-khiùn ke chuk-fuk. Chóng-ló Kau-fi thê Thòi-vân siên-kau yit-pak ńg-sṳ̍p-chhit ngièn, yit-chhṳ̍t chhin chu-chhung kok chhu̍k-khiùn ke â-mê-fa, yung â-mê-fa lòi chhòn fuk-yîm, yung â-mê-fa lòi cho-lî-pai, kâu chú-ngi̍t-ho̍k, ko fân-yi̍t kok-chúng â-mê-fa ke Sṳn-kîn pán-pún, phiên-si̍p kok-chúng â-mê-fa ke kau-chhòi. Yá he ngài-nên ke sin-ngióng chhièn-pi só liù-hâ-lòi ke chhin chiâng ke kiok-chiak. Kì-tên me vi-chho̍k Thòi-vân pún-thú ngî-ngièn ke tang-kîn, chhûi-kóng, kien-li̍p chhin hó ke kî-chhú. Yá-ha Thòi-vân pún-thú ngî-ngièn chang sî-yeu fu̍k-hîn ke sṳ̀-chiet, kau-fi ko-kha yin-kôi khî chhai sin-ngióng chhièn-pi ke kî-chhú táng-kô, cho sa-fi ke siên-tî, thùng sa-fi khiung-ha lòi tá-piang, chṳ́n-kiu Thòi-vân-ngìn ke â-mê-fa.
台語漢羅對照
我是一个Hô-ló婦女。台語是我 ê母語。Chêng細漢我就tòa tī講台語ê社區，親人攏講台語。久久以前我就想beh o̍h客語，總是一直無機會。感謝上帝，我去成功大學讀第二个碩士班ê時，曾昌發牧師tú好tī成大開客語ê課程。雖然客語m̄是必修課，我mā去選修。
曾牧師用羅馬字kà客語。因為進前我bat o̍h白話字–過，按呢來o̍h客語就ke khah緊。上帝koh hō͘我se̍k-sāi邱淑華姊、馮喜秀先生，koh ū林暢有牧師kap游淑英牧師娘。Chiah-ê客人朋友講客語kap我開講。阮koh用客語羅馬字來寫email、寫LINE。後來我用客語寫論文、宣讀論文，mā用客語創作，koh通過行政院客家委員會ê客語中高級認證考試，以及高雄市中小學客語教師ê考試。Chiâⁿ感謝上帝ê ín-chhōa hâm chiah-ê客人老師、朋友ê tàu-kha-chhiú。
客語是台灣人ê一種民族語言，mā是上帝賞賜hō͘客家族群、台灣人kap全世界ê恩典。M̄-koh， 現此時台灣ê本土語言，包含客語、原住民ê語言，以及台語，攏總有消滅ê危機。語言學家非常煩惱，假使咱koh無覺醒，koh m̄肯拍拚，大人koh無beh kap囡仔講家己ê母語，chiah-ê本土語言恐驚免koh 50冬，就會全部無了了。到hit-ê時，就是極大ê文化災難ah。客家ê前輩、詩人mā是中壢長老教會ê會友杜潘芳格女士bat講–過：「客語若存在，客家族群就存在。客語若消失，客家族群也會散了了無去。」咱敢猶無beh緊行動thang搶救家己ê母語？
做一個台灣人、台灣ê研究者kap基督徒，除去關懷本身ê母語以外，我也有責任去幫助台灣其他弱勢ê本土語言。Ke一个人o̍h客語、講客語、讀客語、寫客語、kà囡仔客語，咱ê母語就會ke一絲仔活–teh ê希望。新約使徒行傳2章1～4節án-ne寫：「五旬節ê期已經到，耶穌ê學生聚集tī一所在。忽然tùi天有聲，親像大風teh吹，充滿in所坐規間ê厝。就有teh分開ê舌，出現hō͘ in看見，親像火ê舌，歇tī ta̍k人ê頂面。In攏受聖神充滿，才開嘴講別樣ê腔口，是照聖神所賞賜in講–ê。」
Án-ne可見，客語實在是上帝賞賜hō͘ 咱ê特殊koh寶貴ê文化資產。客語是上帝hō͘客家族群ê祝福。長老教會tī台灣宣教kàu-taⁿ 157年久，一直真注重各族群ê母語，用母語來傳福音，用母語來做禮拜、kà主日學，koh翻譯各種族語ê聖經版本，編輯各種族語ê教材。這是咱ê信仰前輩所留–落來chiâⁿ súi ê kha-jiah。In也為著台灣本土語言ê釘根、推廣建立chiâⁿ好ê基礎。Taⁿ台灣本土語言tng需要復興ê時陣，教會koh-khah應該khiā tī信仰前輩ê基礎頂頭，做社會ê先知，kap社會做陣來拍拚，拯救台灣人ê母語。
